AMERİKAN FUTBOLU NASIL BİŞEY

  Buradaki metin coach'um Onur Kıymaz tarafından hazılanmıştır. Amerikan futbolu oldukça karmaşık, çok ayrıntılı bir spordur. Maç izleme şansınız olursa burda yazılanları daha iyi anlıyacaksınız. Sorularınızı maille bana iletebilirsiniz.

       SAHA:

  Saha 120 yard (1 yard=91.5 cm) uzunluğunda ve 53 yard genişliğindedir. Üzerinde her on yardı belirleyen çizgiler bulunur. Sahanın her iki yanında 10'ar yardlık gol (touchdown) bölgeleri mevcuttur. Bu bölgelere END ZONE denir. Her iki end   line (sahanın iki ucundaki çizgi) üzerinde 'Y' biçimine yakın kaleler bulunur.

       TAKIMLAR:

       Bir takımın maç kadrosu 45 kişiden oluşur. Ancak sahada ingiliz futbolundaki gibi 11 oyuncu bulunur. Bir takım kendi içinde farklı görevleri olan üç takıma ayrılır.

          Offensive Team/Hücum Takımı
Takım topa sahipken oyuna girer. Amacı sayı kazanmaktır.
Oyuncuların Görevleri:
-Quarter Back/QB: Takımın oyun kurucusudur. Hücum başladığı zaman genellikle top ilk olarak bu oyuncuya gelir. Yapılacak oyunu da bu oyuncu belirler. Zeki, soğukkanlı, hızlı, çevik ve güçlü olmalıdır. Boy çok fazla önemli olmamakla birlikte uzun boylu qblerin sahayı daha rahat görebilecekleri için avantajlı olduğu söylenebilir.

-Center: Hücumu başlatan yani topu yerden kaldırarak qbye veren oyuncudur. Görevi arkasındaki sayı yapacak oyuncuları korumaktır. Genellikle takımın en güçlü ve iri oyuncusudur. Ayrıca ellerinin çok hızlı ve reflekslerinin güçlü olması gerekir. Bu oyuncu için yüzkilonun üzerindeki kişiler tercih edilir.

-Guardlar: Centerın iki yanında duran oyunculardır. Bunlarında görevi arkalarıdaki oyuncuları korumaktır. En ağır ve iri oyunculara bu görev verilir.

-Tacklelar: Tackleların yanında duran oyunculardır. Karşı takımın oyuncuları genllikle onların yanından geçerek qb ve diğer hücum oyuncularına ulaşacakları için iri olmakla beraber hızlı olmaları da gerekir.
Center ortada olmak üzere iki guard ve iki tackle takımın "offensive line"ını oluşturur.

-Tight End: Off. lineın ucunda (sağ veya sol) yeralır. Line yuncusu gibi arkasındaki oyuncuları koruduğu gibi bazen pas almak için ileri çıkabilir veya topu bir takım arkadaşından alarak topla koşabilir. Uzun boylu, güçlü, hızlı oyuncular burada oynatılır.

-Runing Back(Half Back/Full Back): Hücum takımının qbyle birikte en önemli oyuncusudur. Özellikle Türkiye'de bu oyuncu çok önemlidir. Topla koşarak rakip savunmayı yarıp ilerlemek ve sayı yapmak ilk görevidir. Bununla birlikte  bir tackle gibi qbyi koruyabilmeli ve gerektiğinde ileriye çıkıp pas alabilmelidir. Bir sporcuda düşünebileceğiniz bütün iyi özellikleri taşımalıdır.

-Wide Receiver(WR): Receiverların ilk görevi hızla savunmanın arkasına sarkarak veya arada bir boşluk bularak atılan pasları almaktır. Genellikle bu oyncuları Corner Back denilen savunma oyuncuları adam adama savunur. Pas alabilmeleri için cornerları geride bırakabilecek kadar hızlı ve çevik olmaları gereklidir. Uzun boylu oyuncular tercih edilir.

          Deffensive Team/Savunma Takımı
Top rakipteyken oyuna girer. Amacı rakibe sayı yaptırmamaktır. Basitçe topu taşıyan rakip oyuncuyu yere düşürmek, saha dışına çıkarmak veya topu kaybetmesini sağlamak amacıyla hareket ederler. Amerikan futbolu bir savunma oyunu olduğu için(bence) bütün takımın en önemli bölümüdür.
Oyuncuların Görevleri:

-Deffansive Guardlar (Noise Tackle, Deffensive End, Deffensive Tacle): Bu oyuncuların öncelikli görevi hücum başladığı andan itibaren (topun center tarafından yerden kaldırılması) bir an önce qb'ye ulaşarak onu yere düşürmek(top qbdeyken) yada topa sahip olan oyuncuyu düşürmektir. Bunu niçin offensive lineın arasından geçmeli veya etrafından dolaşmalıdırlar. Karşılarında çok iri oyuncular olacağı için onlarala başedebilecek kadar güçlü ve hızlı olmalıdırlar.

-LineBackerlar(LB): Karşı takımın runing backlerini ve qbsini savunan oyunculardır. Bütün savunma oyuncular gibi top elinde olan oyuncuyu, öncelikle runing backleri durdurma görevini taşırlar. Runing backler kadar nitelikli olmaları gerekmektedir.

-Corner Backler(CB): Receiverların pas alamsını engellemek ilk görevleridir. Top line'ı (oyun başlamadan önce topun bulunduğu noktanın hizası) geçtikten sonra  bir LB gibi hareket ederler. Hızlı, çevik ve güçlü olmalıdırlar.

-Safety: Fuboldaki libero görevini apar. Pas oyunlarında serbest bir CB gibi oynarken koşu oyunlarında LB görevindedir. Ancak savunma rakibi kaçırdığı zaman deveye girer. Savunmanın en arkasında durduğu için hücumu daha iyi görür ve arkadaşlarını yönlendirir. Sigorta durumunda olduğu için tecrubeli ve iyi bir savunma oyuncusu bu işi yapar.

          Special Team/Özel Takım
İleride açıklayacağım kick off, kick, kick return, punt, punt return, field goal ve point after touchdown gibi durumlarda sahaya çıkarlar. Diğer iki takımın karışımıdır. Bu takımda yeralan iki farklı görevde oyuncu vardır.
Oyuncu Görevleri:

-Punter: Punt (bkz. Maç akışı) sırasında topu kullanacak olan oyuncudur. Güçlü ve esnek bacakları olmalıdır.

-Kicker: Kickler ve field goal denemelerinde atışı yapacak oyuncudur. Topu ayağıyla istediği yere ve uzaklığa atabilmelidir. Güçlü bacakları olmalıdır.

       SÜRE:

    Maç 15'er dakikalık 4 çeyrekten oluşur. İlk çeyrek sona erdiğinde ara verilmez ancak takımlar sahada yer değiştirir. Topun kaldığı yer ölçülerek aynı  oranda  karşı  sahaya alınır (Sahanın sağ tarafında 30. yardda iken ilk çeyrek bitmiş ise ikinci çeyrek sahanın sol  tarafındaki  30.  yarddan  başlar.).  İlk iki çeyrek   sonunda ilk  yarı  sona erer ve 15dk. ara verilir. Üçüncü çeyrek sonunda   da   ilk   çeyrekten  bittiğinde  yapılan    işlemler  tekrarlanır. Oyun  sırasında  top saha dışına çıkmadıkça, pas oyunu oynanmadıkça ve mola alınmadıkça saat çalışır. Her takımın bir yarıda üç mola hakkı vardır. Mola süresi 1dk.'dır.

       OYUNA BAŞLAMA:

    Oyun, para  ataşını   kaybeden  takımın  35.  yardında  duran  topa ayakla yapılan bir vuruşla, topun rakibe teslim edilmesiyle başlar. Vuruşu para atışını kaybeden takım yapar. Yani para atışını kazanan takım topla ilerleme-hücum hakkı kazanır. Bu vuruşa Kick off denir. Bundan sonra üç durum sözkonusudur.

           -Top end line'ı geçip dışarı çıkarsa hücum takımının 20. yardına top konularak oyuna başlanır.

            -Top saha kenarından dışarı çıkarsa hücum takımı isterse atışı tekrarlatır yada 20. yarddan başlamayı kabul eder.

            -Top rakibin eline geçerse o kişinin düşürülene kadar ilerler ve düştüğü yerden   oyun başlar ancak topu tutan kişi      eğer topu end zone içinde tutmuş ve dizini yere değdirmiş ise oyun 20. yarddan başlar. Buna "Touchback" denir.

       OYUNDA TOPU İLERLETMEK:

    Topa  sahip  olan   takım  topun o an  bulunduğu  yerden  10  yard   ileri  götürmek  için  4  hücum hakkı(down) vardır.Bir hücum topun yerden kalkıp topa sahip olan oyuncunun yere düşürülmesi, isabetsiz pas atılması veya touchdown ile oyunun durmasına kadar geçen süredir. Eğer offense 4 yada daha az hakta topu on yard ilerletebilirse bir 4 hak daha kazanır. Ancak  üç hakta 10 yardı geçemezlerse 4. hak için yapabilecekleri üç şey vardır.

        -Punt: Hücum   takımı  kendi  sahasının  içindeyse (0-50 yard arasında ise) topa  ayakla vurarak (degaj) rakip takıma teslim  edebilir. Böylece rakip oyuncuyu engelleyerek topun rakip sahada kalması sağlanır.

        -Field goal: Hücum  takımı  rakip  saha  içindeyse  topa  yine   ayakla  vurarak  Y şeklindeki kale direkleri arasından  geçirerek sayı kazanabilir.

        - 4. hakkını kullanarak gerekli mesafeyi geçmeye çalışabilirler.

Böylece ya offense sayı yapana yada topu kaybedene kadar devam eder. Topu üç şekilde kaybedebilirler. Hücum 4 hakta 10 yardı geçemezse"Turnover downs" olur ve top  karşı  takıma  geçer. Topla ilerleyen   oyuncu  topu düşürürse olur. Bu durumda yerdeki topu iki takım oyuncuları da alıp ilerleyebilir.Buna "Fumble" denir. Pas  olarak  atılan   topu  yere  değmeden  yakalarsa interception olur. Topu kapan oyuncu düşürülene kadar ilerleyebilir.

       SAYI KAZANMAK:

    Bir takım sayı kazanabileceği dört yol vardır.

-Touchdown: Bir oyuncu topla rakip takımın end zone'una girer yada end zone da topu yakalarsa meydana gelir ve değeri 6 puandır.

-Point After Touchdown: Takım touchdown yapmış ise   rakibin  üçüncü  yardından  ayakla yapılan bir vuruşla topun direklerin arasından   geçmesiyle  meydana  gelir  ve  değeri   1  puandır. Yada normal hücum edilerek touchdown yapılmaya çalışılarak 2 puan alınabilir.

-Field Goal: Ayakla yerdeki topa yapılan bir vuruşla topun direklerin arasından geçmesiyle meydana gelir ve değeri 3 puandır.

-Safety: Bir oyuncunun topla kendi end zone'u içinde düşürülmesiyle meydana gelir ve değeri 2 puandır.